Πειρατές

Ο πειρατής, ο κουρσάρος, έχει ξεχωριστή θέση στα παραμύθια όλου του κόσμου και στη συλλογική μνήμη λαών σαν τον δικό μας, όπου το αιώνιο φαινόμενο της πειρατείας διαμόρφωσε την ιστορία, την ανθρωπογεωγραφία και την αρχιτεκτονική του τόπου, αναφέρει σε άρθρο του στην Καθημερινή ο Νίκος Κωνσταντάρας, με αφορμή την έξαρση της πειρατείας στο Κέρας της Αφρικής.Η παλαιότερη αναφορά που έχουμε από κάπως «ιστορική» περίοδο είναι στον Ομηρο, όπου η πειρατεία παρουσιάζεται ως φυσικό αποτέλεσμα της πτώσης της κρητικής θαλασσοκρατίας. Μετά τον Μίνωα, η αθηναϊκή αυτοκρατορία και ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου επέβαλαν κάποια τάξη. Οι πολιτικές δυνάμεις πάντα εκμεταλλεύονταν τους πειρατές για να πλήξουν τα συμφέροντα άλλων λαών. Το βλέπουμε στην αρχαιότητα αλλά και πολύ αργότερα, στον 17ο αιώνα, όταν στην Καραϊβική οι Γάλλοι και Αγγλοι ενθάρρυναν τις επιθέσεις πειρατών εναντίον των πλοίων του κοινού εχθρού ? της Ισπανίας. Μόνο μετά την ήττα του Ναπολέοντα το 1815 και την επικράτηση της αγγλικής θαλασσοκρατίας εξαλείφθηκε το φαινόμενο της πειρατείας.Η περίπτωση της αρχαίας Ρώμης παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στα τελευταία χρόνια της δημοκρατίας, τον 1ο αιώνα π.Χ., οι Ρωμαίοι κυριαρχούσαν στη στεριά και δεν έδειχναν ενδιαφέρον να αστυνομεύουν τις θάλασσες. Αλλά καθώς αυτοί ασχολούνταν συνέχεια με εμφύλιες συρράξεις, η πειρατεία αναπτύχθηκε σε τέτοιο σημείο που τρόφιμα δεν έφθαναν στη Ρώμη, με αποτέλεσμα να ανέβει η τιμή του σιταριού και ο πληθυσμός να απειλείται με λιμό. Τότε, το 67 π.Χ., δόθηκαν πρωτοφανείς και απόλυτες εξουσίες στον Μέγα Πομπηίο να αναπτύξει ισχυρότατο στρατό και στόλο και να λύσει το πρόβλημα της πειρατείας. Οι επιφανείς Ρωμαίοι αντέδρασαν, φοβούμενοι τη συγκέντρωση τέτοιας εξουσίας σε ένα άτομο, αλλά ο Ιούλιος Καίσαρας, υστερόβουλα, ώθησε τον όχλο να απαιτήσει τον διορισμό του Πομπηίου. Ηταν τέτοια η εκτίμηση στο πρόσωπο του Πομπηίου που με τον διορισμό του και μόνο έπεσε η τιμή του σίτου. Σε τρεις μήνες το πρόβλημα της πειρατείας είχε εξαλειφθεί. Αλλά είχε ανοίξει ο δρόμος της υπερεξουσίας του ενός, της δημιουργίας της αυτοκρατορίας, πράγμα που εκμεταλλεύθηκε ο Καίσαρ και μετά απ? αυτόν ο θετός υιός του, ο Αύγουστος. Ο Αύγουστος δημιούργησε τον αυτοκρατορικό στόλο που επέβαλε την τάξη στις θάλασσες για σχεδόν 300 χρόνια. Με την αποδυνάμωση της αυτοκρατορίας, οι πειρατές κυριάρχησαν πάλι στην περιοχή μας για πάνω από 1.500 χρόνια.Σήμερα, η δράση των Σομαλών πειρατών οδηγεί σε αύξηση των ασφαλίστρων και ναύλων των πλοίων, και στην ανάπτυξη ενός πολυεθνικού στόλου στην περιοχή. Αλλά όσο και αν προσπαθούν οι ξένες ναυτικές δυνάμεις, ο μόνος τρόπος να παταχθεί η πειρατεία είναι να υπάρξει η προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος στη Σομαλία. Το μυστικό του Πομπηίου ήταν ότι όταν πήρε αιχμαλώτους 20.000 πειρατές ούτε τους εκτέλεσε ούτε τους ελευθέρωσε: τους έδωσε γη και έγιναν φιλήσυχοι αγρότες.Όλο το άρθρο στην Καθημερινή